Asperger Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir ?
Asperger Sendromu
Çoğumuzun ismini hiç duymadığı veya ne olduğunu tam olarak bilmediğimiz bir rahatsızlıktır.Asperger Sendromu veya Aspenger bozukluğu , çocukluk döneminde başlayan ve sosyal etkileşimi zorlaştıran bir sağlık sorunudur.Geneli itibariyle otizme benzerlik göstermektedir.Aslında otizmin hafif bir halide diyebiliriz.Çukur dizisinde Rıza Kocaoğlu ‘nun oynadığı Aliço karakterini bilmeyeniniz yoktur.İşte bu karakter asperger sendromunu açıklamaya en güzel örnek olarak verilebilir.
Her birey bu bozukluğun aynı fiziksel dışa vurumlarını göstermez, dolayısıyla “Spectrum Disorder” olarak da bilinir, çünkü birçok farklı türde semptom vardır. İrlanda’da 18 yaşın altındaki 4000’den fazla çocuğun Asperger Sendromu tanısı aldığı ve erkeklerde kızlara oranla 7 kat daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Spectrum disorder: Bazen tekil semptomları ve özellikleri kapsayacak şekilde genişleyen bir dizi bağlantılı durum içeren bir zihinsel bozukluktur .
Asperger Sendromunun Nedenleri
Her ne kadar bireysel mutasyona uğramış gen Asperger Sendromu’nun özel bir nedeni olarak tanımlanmamış olsa da, doktorlar ve bilim adamları benzer şekilde öncelikle bir genetik bozukluk olduğuna inanmaktadırlar.Çünkü etkilenen bireylerin çoğunun, çoğunlukla ebeveynlerinde de bir tür davranışsal bozukluk olduğu gözlemlenmiştir. Asperger Sendromunun çocuklarda daha fazla görülmesinin muhtemel bir başka nedeni de, annenin hamileyken teratojene maruz kalmasıdır.
Teratojene : “Gebelikte maruz kalınması halinde bebekte yapısal bozukluk yaratarak,bebeğe zarar veren etken” anlamına gelmektedir.Bu etkenler gebelikte kullanılan çeşitli ilaçlar, gebelikte maruz kalınan radyasyon (röntgen ışınları ve radyoaktif maddeler) ve çeşitli mikroorganizmalardır.
Asperger Sendromu Belirtileri
Asperger Sendromu belirtilerini üç ana başlık altında toplayabiliriz: iletişim, sosyal beceri ve hayal gücü.
- İletişim: Anlamada zorluk çekebilirler. Örneğin ‘bir zamanlar balinamız vardı’ gibi figüratif bir dil ile konuşulunca anlamakta zorluk çekerler.
- Sosyal Beceriler: Asperger’li kişiler “yalnız” gibi görünebilir ya da utangaç ve sessiz olarak karşımıza çıkabilir. Göz teması kurmakta zorluk yaşayabilirler, aynı yaştakilerle ilişki kurabilirler ve başkalarıyla konuşmayı başlatmak veya sürdürmek için ne söyleyeceklerini bilemeyebilirler. Aynı yaştakilerle kıyaslandığında da naif olabilirler.
- Hayal gücü: Genellikle Asperger’li kişiler çok mantıklı zihinlere ve somut bir düşünme stiline sahiptir. Bu, siyah ve beyaz olmadıkça bazı şeyleri anlamada sorun yaşayabilecekleri anlamına gelir.
Diğer belirtiler şunlardır:
- Koordine Olmayan Konuşma: Bu rahatsızlıktan etkilenen bireylerin konuşması diğerlerininkinden farklıdır. Asperger’li çoğu birey, seslerinin hacmini modüle edemez. Ayrıca monoton bir perde de konuşmaya eğilimlidirler. Konuşmalarında tutarsız veya ritim eksikliği olabilir.Kısaca tek düzen konuşurlar.
- Dar Düşünce Aralığı: Onlar dar bir menzile sahiplerdir.Yani belirli bir konuya bir anda odaklanma eğilimindedirler ve belki de bu yüzden konuşulanı anlayamadan, onunla ilgili tüm detayları toplarlar.
- Tekrarlayan Davranışlar: Rutin hareketleri devamlı olarak yaparlar.Bireyler, belirli bir jest ya da el hareketi, çırpma ya da ayak hareketleri gibi fiziksel hareketleri tekrarlamaya meyillidirler. Bununla birlikte, bu tekrarlanan hareketler, simetri olmadan ve daha hızlı olarak düzensiz aralıklarla meydana gelir.
Bu belirtileri okuduktan sonra bir ,iki belirti gösteren insanları hemen bu hastalığa yakalanmış gibi algılamayın.Çünkü yukarıda saydığım belirtilerin bir çoğu neredeyse bütün insanlarda bulunmaktadır.Belirtilerin sonucunda kesin bir kanıya varılabilmesi için uzman bir doktor veya psikoloğun görüşü alınmalıdır.Asperger sendromunda en belirgin belirti,sosyal durumlarda ciddi oranda problemli olmalarıdır.
Asperger Sendromunun Tedavisi Varmı ?
Asperger Sendromunun, özel bir tedavisi yoktur. Bununla birlikte, erken tanı ve ikincil yardım, etkilenen bireyde önemli değişiklikler yaratabilir.Belki de etkilenen kişide izolasyon ve depresyonun önlenmesini sağlayabilir. Bazı adımları şunlardır :
- Kişinin diğer Asperger hastalarıyla etkileşime girmesi
- Profesyonel konuşma terapisi
- Çocuk Gelişimi gruplarına katılması
Ayrıca;
- Sürprizlerden kaçının: Özel aktiviteler, değişmiş çizelgeler veya başka herhangi bir değişiklik için çocuğu iyice ve önceden hazırlayın.
- Öngörülebilir ve güvenli bir ortam sağlayın.
- Geçişleri en aza indirin.
- Tutarlı günlük rutin sunun: Asperger Sendromlu çocuk, her günkü rutini anlamak ve ne olacağını önceden bilinmesini istemektedir.
- Çocuğu yeni aktiviteye, öğretmene, sınıfa, okula, kampa vb. buna benzer bir etkileşime sokmadan önce,obsesif endişelenmeyi önlemek için mümkün olan bütün açıklamaları yapın.
Konuşma Terapisi Nasıl Yapılır ?
Asperger, Otistik Spektrumun üst ucundadır ve bu da semptomların ciddi aralıkta olmadığını gösterir. Sıklıkla Asperger’li çocuklar çok sözlü, ancak dili uygunsuz bir şekilde kullanıyor olabilirler ya da normal sosyal konuşma becerilerinden yoksundurlar. Konuşma Terapisi, Asperger Sendromu olan insanlara dilini doğru bir şekilde kullanmaları ve sosyal konuşma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Aynı zamanda, bireylerin deyimler ve deyişler gibi, örneğin ‘çoraplarınızı yukarı çekin’ ya da ‘bir topumuz vardı’ gibi figüratif bir dilin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Genel olarak, konuşma terapisi, Asperger’li insanların günlük yaşamlarında ilişki ve etkileşim oluşturmalarına olanak sağlayarak iletişimlerini geliştirebilir.
Kaynaklar :
http://www.spectrumspeech.ie/blog/aspergers-syndrome
https://www.aspennj.org/pdf/information/articles/understanding-the-student-with-aspergers-syndrome.pdf
Derleyen : Olabilirsiniz.com